آزاده انصاری: مدیران به نمایشگران عروسکی اعتماد کنند

نمایش "ماکوندو" که به روزهای پایانی دومین سری اجرای خود در تماشاخانه ایرانشهر نزدیک می‌شود، شاید زیرسایه‌ي بازیگران مشهور و چهره‌ای که در همین سالن کارهایی را روی صحنه دارند، آن‌گونه که شایسته آن است، دیده نشد. نمایشی عروسکی که تصور افرادی را که تا پیش از این مخاطب این نوع از نمایش نشده بودند، به خوبی عوض می‌کند؛ و ضمن آنکه در شیوه‌ي اجرا به خوبی عمل کرده است، در محتوا نیز با برگزیدن اثری از گابریل گارسیا مارکز توانسته به جمع مخاطبان خود اضافه کند.
البته آزاده انصاری به‌عنوان یک هنرمند فعال در عرصه‌ي تئاتر عروسکی شناخته می‌شود که پیش از این نمایش‌های نمایش‌های "برای سایه نوشتن‌ها" و "تنهاترین زیبای مرده" را کارگردانی کرده است.
او همچنین نمایش "ماکوندو" را پیش از این و در سال 87 در کارگاه نمایش تئاترشهر اجرا کرده بود که با استقبال خوبی از جانب مخاطبان روبرو شده و نیز توانسته بود در چندین جشنواره خارجی نیز حضور موفقی داشته باشد.
با انصاری درباره "ماکوندو" و نیز تئاتر عروسکی گفتگو کردیم.
وی درخصوص انتخاب داستانی از گارسیا مارکز گفت: بسیاری از هنرمندان دوست دارند آثار بزرگ و آثار نویسندگان صاحب نام را برای فیلم یا تئاتر مورد استفاده قرار دهند و قطعا آثار مارکز هم می‌تواند این جذابیت را برای بسیاری داشته باشد کما اینکه برای من که در حوزه‌ي نمایش عروسکی فعالیت دارم، این کشش را داشت که به یکی از آثار این نویسنده بزرگ دست ببرم.
انصاری اضافه کرد: هر متنی برخی ویژگی‌ها دارد که کارگردان را ترغیب می‌کند آن دغدغه‌های ذهنی یا ایده‌هایی که می‌تواند برای اجرا پیاده کند، با استفاده از این متن بازگو کند.
وی درباره داستان "پیرمرد فرتوت با بال‌های بزرگ بزرگ" نوشته گابریل گارسیا مارکز و روایت عروسکی آن در نمایش "ماکوندو" گفت: این متن به دلیل جادویی که در آن وجود داشت، می‌توانست قالب خوبی برای یک اجرای عروسکی باشد که تصویر کردن آن برای من جذاب بود و اینکه می‌توانم یکی از آثار مارکز را روی صحنه ببرم و آن را نمایش بدهم و احساس کردم می‌شود این کار را به شیوه عروسکی انجام داد و از این طریق با مخاطب ارتباط برقرار کرد.
انصاری افزود: شخصیت‌هایی که مارکز در قصه‌هایش می‌سازد به همان اندازه به مخاطب نزدیک هستند که گویی آدم‌های اطراف او هستند و آنها را می‌شناسد. مخاطب وقتی قصه‌های مارکز را می‌خواند، با آنها احساس نزدیکی می‌کند و درعین حال که وارد دنیایی می‌شود که فاصله‌اش با دنیای ما بسیار زیاد است و بسیار خیالی و غیرواقعی است، احساس سردرگمی نمی‌کند.
وی گفت: به نظر من؛ ورود به دنیای غیرواقعی و نیز نزدیکی شخصیت‌ها به مخاطب، دو ویژگی مهم آثر مارکز هستند و من فکر کردم می‌توانم این دو وجه را با عروسک‌ها و انسان‌ها نشان دهم؛ وجه انسانی و رئال و واقعی را با بازیگرها و آن وجهی را که مخاطب را به دنیای خیالی می‌برد و بیان می‌کند که این شخصیت‌ها زنده و واقعی و متعلق به این دنیا نیستند، با عروسک‌ها نشان دهم.

این هنرمند تئاتر عروسکی ریسک کارکردن در حوزه تئاتر عروسکی را بسیار بالا دانست و اظهار کرد: کار عروسکی در اجتماع ما طرفدار جدی ندارد چون مردم طرز تلقی اشتباهی نسبت به کار عروسکی دارند و فکر می‌کنند اگر می‌خواهند هزینه کنند، آن را برای یک کار جدی‌تر انجام دهند یا کمدی ببیند و فکر می‌کنند اگر برای یک نمایش عروسکی صرف هزینه و زمان نکنند، بهتر است.
وی درخصوص اجرای دوباره این نمایش توضیح داد: "ماکوندو" در سال 87 در کارگاه نمایش اجرا شد اما چون کار پرمخاطبی بود و با اقبال خوبی روبرو شده بود، در گروه تصمیم گرفتیم آن را مجددا روی صحنه ببریم.
انصاری درباره ریسک اجرا در سالن کوچکی مانند کارگاه نمایش و سالن تماشاخانه ایرانشهر گفت: ما همان زمان که در کارگاه نمایش اجرا داشتیم، بسیاری از تماشاگران ایستاده یا روی زمین کار را تماشا می‌کردند. اجرای مجدد این کار در تماشاخانه ایرانشهر ریسک بزرگی بود اما به نظر من به این ریسک می‌ارزید و من از اقبال مخاطبان راضی هستم.
وی استقبال مخاطب در روزهای متفاوت این نمایش را متغير دانست و توضیح داد: برخی روزها استقبال بی‌نظیر بوده و روزهایی هم اینچنین نبوده؛ اما آنچه من و گروه را به ادامه کار امیدوار کرد، این بوده که تماشاچی بسیار راضی و شگفت‌زده از سالن بیرون می‌رود و همین باعث می‌شود ما برای روزهای بعد انرژی بگیریم.
انصاری ادامه داد: درواقع مخاطب ما نظرش نسبت به نمایش عروسکی عوض می‌شود و متوجه می‌شود نمایش عروسکی دنیای وسیعی است که می‌تواند بسیاری از ارزش‌هایی را که او در ذهن دارد، به خصوص اگر قصه‌ای هم از مارکز باشد، برآورده کند.
وی درمورد طیف مخاطبان خود در دور اول و دوم اجرای این نمایش گفت: مخاطبان ما در این دوره گسترده‌تر شده و این نمایش با طیف وسیع و گوناگونی از مخاطب روبرو است. ما در کارگاه نمایش تئاتر شهر، تماشاگران خاص داشتیم که مخاطب همیشگی تئاتر هستند اما اینجا تماشاگران کسانی هستند که حتی شاید برخی از آنها برای اولین بار به تماشای تئاتر می‌آیند و این باعث خشنودی من است.
کارگردان "ماکوندو" فرهنگ‌سازی درمورد تئاتر عروسکی را وظیفه توامان مدیران و هنرمندان دانست و اظهار کرد: در وهله‌ي نخست، این کاربه به برنامه‌ریزی مدیران برمی‌گردد. آنها باید به نمایشگران عروسکی اعتماد و از آنها حمایت کنند که ما دائم پشت در اتاق مدیران برای گرفتن اجرا نباشیم؛ ثانیا نمایشگران عروسکی باید سعی کنند کارهایی را انتخاب کنند که بتواند نیاز مخاطب‌شان را برآورده کند و به صورتی باشد که نظر و عقیده مخاطب را نسبت به نمایش عروسکی برگردانند.
وی تاکید کرد این مساله باید ازسوی هر دو طرف درک بشود تا نمایشگر راضی از سالن بیرون برود.
انصاری درخصوص تغییر نوع نگاه نسبت به تئاتر عروسکی معتقد است: این اتفاق زمانی می‌افتد که ما در طول سال حداقل به اندازه انگشتان دست کار عروسکی داشته باشیم؛ نمی‌دانم کی قرار است این اتفاق بیفتد که تماشاچی بتواند با کارهای نمایش عروسکی آشنا شود.
وی گفت: اگر کارهای عروسکی با حساسیت و کیفیت بالایی اجرا شود، مخاطبان بیشتری خواهیم داشت و مردم هم باید به تدریج تصورشان را نسبت به کار عروسکی عوض کنند.
 

منبع: ایلنا