تحلیل جامعه‌شناسی فیلم «به موقع» In Time ساخته اندرو نیکول
- توضیحات
- نوشته شده توسط سارا خزایی
- دسته: جامعه شناسی و هنر
- منتشر شده در 1396-04-19 00:34
مقدمه
فیلم به موقع ، با نویسندگی و کارگردانی اندرو نیک‌کول ، در سال 2011 ساخته شده است. موضوع و نقطه تمرکز فیلم مبتنی بر زمان است. زمان، واحد پول قرار گرفته است و بسیار ارزشمند محسوب می‌شود. در این فیلم همه انسان‌ها یک ساعت دارند و به جای چرخش پول در دست مردم هنگام خرید یا فروش، فقط به ساعت خود نگاه می‌کنند و با یک دستگاه زمان‌سنج آن را کم یا زیاد می‌کنند.
زمان یک مفهوم فلسفی است. در فلسفه كانت ، «زمان» عبارت است از: «صورت ذهنی جریان و مرور حوادث بیرونی و درونی»، و «مكان» عبارت است از: «صورت ذهنی كه با آن اشیا را ادراك می‌كنیم. «مكان» شرط ادراك اشیا و امور بیرون از ذهن است و «زمان» شرط ادراك و وجدان همه امور، خواه بیرونی و خواه درونی است. پس زمان و مكان جزء ذهن انسانند و در خارج وجودی ندارند. كانت مطلق بودن زمان و مكان را از نیوتن اخذ كرده است و ذهنی بودن آن‌ها را از لایب نیتس. پس، از نظر كانت، زمان و مكان مطلق و ذهنی‌اند، نه خارجی و بیرونی. هگل بعد از کانت در كتاب پدیدارشناسی خود، از مكان و زمان صحبت می‌كند. او كلمات «این»، «این جا» و «اكنون» را به كار می‌برد. «این‌جا» و «هم‌اكنون» هگل در حقیقت، همان زمان و مكان كانت است.
«این‌جا» یعنی مكان و «اكنون» یعنی زمان. زمان و مكانی كه در معرفت‌شناسی كانت مطرح است، زمان و مكان ماتقدم و مطلق نیوتنی است كه صورت ثابت و دایمی دارد. اما برای هگل، آنچه در معرفت‌شناسی اعتبار دارد، زمان و مكان «تاریخی» و «فرهنگی» است؛ زمان و مكانی كه در متن فرهنگ و زندگی روزمره انسانی مطرح است و در دل تاریخ جریان دارد او از مكان و زمان انتزاعی و ذهنی صحبت نمی‌كند، بلكه می‌خواهد زمان و مكان مطلق و ذهنی كانت را به زمان و مكان «انضمامی» تبدیل نماید (هیپولت، 1371: 48). هايدگر نظریه‌پرداز اگزیستانسیالیست، در اثرش به نام هستی و زمان، زمان را به سه نوع زمان روزمره و زمان طبيعي و زمان جهاني تقسيم مي‌کند. در بحث زمان روزمره مي‌گويد که زمان آن چيزي ست که اتفاقات در آن رخ مي‌دهند. زمان در موجود تغييرپذير اتفاق مي‌افتد. پس تغيير در زمان است. هايدگر زمان طبيعي را همان ساعت طبيعي تبادل روز و شب مي‌داند که دازاين انساني آن را مشخص کرده است. آيا من بر هستي زمان احاطه دارم و چيره‌ام؟ آيا خود را در اکنون دخيل مي‌دانم؟ آيا من خود اکنونم و دازاين من زمان است؟ آيا اين زمان است که ساعت را در ما به وجود مي‌آورد؟ پرسش درباره چیستی زمان ما را به تأمل درباره دازاین می‌کشاند و منظور از دازاین، امر هستنده در هستی خودش است (هایدگر، 1389: 94). هر کس که هست، زمان بیشتری دارد. هر کس زمان بیشتری دارد حیات جاویدان‌تری دارد. در فیلم (به موقع)، هر کس زمان بیشتری دارد جوان‌تر، زیباتر و آرامش بیشتری دارد، گویی حیات و زندگی برای او همیشه باقی می‌ماند. فیلم حاضر با توجه به نظریه تضاد طبقاتی، ارزش اضافی و سرمایه مارکس، تحلیل شده است.
مقاله کامل را از زیر دانلود کنید
دیدگاه‌ها
این فیلم الهام بخش بود برای من. اما نه به صورتی که نویسنده تحلیل کرده بلکه به این صورت: اگر به جای «پول» ابزار معامله «زمان» باشه اون وقت چه تغییرات دیگری در اون جامعه به وجود میاد؟ این می تونه یه تجریه ذهنی (Thought experiment) باشه که به قدرت تحلیل ما کمک کنه.