نیم قرن با جیمز باند: دنیایی که با او پیش می‎رفت / کاراکتر ماندگار یان فلمینگ

 

هیچ چیز رازآلودی در مورد جیمزباند اثر یان فلمینگ که شخصیت خونسردی را برای اولین بار در سال 1962 در فیلم دکتر نو به نمایش کشید وجود ندارد. شخصیتی که طولانی‎ترین حق امتیاز تولید را در طول تاریخ سینما به خود اختصاص داد. اگرچه بیش از نیمی از جمعیت دنیا حداقل یکی از دوجین ماجراهای جیمزباند را دیده است؛ اما  هر کسی از رئسای جمهور – به خصوص جان اف کندی- گرفته تا مخاطبان پرشمارش از 007 در رانندگی، لباس پوشیدن و نحوه نوشیدن تقلید می‎کنند.

 

نیم قرن پس از اولین ماجراهای جیمزباند هیچ نشانه‎ای از قدیمی شدن آن وجود ندارد. بازسازی این مجموعه در سال 2006 با دنیل کرگ در فیلم کازینو رویال Casino Royal بر این امر صحه گذاشته است. اگر جیمزباند یک جاسوس واقعی بود می‎توان گفت بدترین‎ آن‎ها به نظر می‎رسید. گرچه شان کانری با کنایه‎های خود با بدمن‎ها مبارزه‎ می‎کرد و یک شخصیت مقتدر را به تصویر می‎کشید، اما در کنتراست با او باند بعدی یک آدم خونسرد، مغرور و شخصیتی متمایل به جذب زن‎ها از او نشان داده شده است. دو نسل از مردان تمایل داشتند جای باند و زن‎ها هم دوست‎ داشتند با یکی مثل او باشند. بریتانیا، باند را به عنوان سفیر غیررسمی خودش لقب داد. با شخصیتی که کت‎وشلوارهای سویل رو می‎پوشد. دشمنانش را با استون مارتین جا می‎گذارد. در سراسر دنیا در راه‎های هوایی بریتانیا سفر هوایی دارد تا این‎که خدا ملکه‎اشان را حفظ کند و مغرورانه پرچم بریتانیا را بر روی چتر نجاتش به احتزاز کشد. در همین حال در پایین آمدن و اسکی بر روی برف‎ها از دست کاگ‎ب فرار می‎کند.

عجیب نیست که ساعت‎ساز باند خیاط تاکسی دوهایش، سازنده نوشیدنی‎هایش، مکان آخرین ماجرایش و سازنده عینک‎هایش، تلفنش، ماشین، آهنگ‎هاییش و به خصوص سکانس‎های افتتاحیه‎اش در طول نیم‎قرن توسط میلیون‎ها نفر به دقت مورد مداقه قرار گرفته است.

 

مهر تأیید ریاست جمهوری

با این‎که باند میلیون‎ها نفر را ترغیب کرد مارتینی بنوشند؛ اما نیاز به یک هوادار بلندمرتبه داشت تا محبوبیتش را در ایالت متحده برای سال‎ها مهر تأیید بزند. این تنها زمانی امکان‎پذیر شد که جان اف کندی مهر تأیید بر داستان‎های مجله‎ی لایف گذاشت. پس از این‎که کندی در یک نمایش خصوصی در سال 1961 دکتر نو را تماشا کرد، فیلم بعدی به پیشنهادش از روسیه با عشق From Russia with Love بود. دلیل این امر علاقه خاص کندی بود. در همین راستا 1963 یک پیش‎نویس چاپی به کاخ سفید برای رئیس جمهور ارسال شد. با نگاهی به گذشته شباهت کندی به باند نیمه‎ی تاریک نیز داشته است.

حیطه فعالیت کندی سرکوب فیدل کاسترو با سیگارهای منفجرشونده و سمی بود که سال‎ها بعد برملا شد. این مسئله به نظر شبیه مواردی که از لابه‎لای داستان‎های فلمینگ بیرون آمده بود؛ است. حتی بی‎بندوباری‎های جنسی کندی نیز شبیه باند بود. آن‎چه که برای جاسوس‎های داستانی بامزه به نظر می‎رسید برای یک سیاستمدار و افسر ارتش در زندگی واقعی جذابیت نداشت. عشاق او یک جاسوس آلمانی در طول جنگ جهانی دوم و روسپی مافیایی در طول ریاستش بودند.

 

 

سیستم بت‎سازی از باند

اولین باری که باند در فیلم انتقام‎جویان The Avengers، شیطنت یک جاسوس را نقش برآب کرد، در انگلستان در یک نمایش کوچک پخش شد. این انتقام‎جویان یک جاسوس بسیار شیک و نه یک ابرقهرمان را به نمایش می‎گذاشت. در تلویزیون آمریکا سریال‎های من جاسوسم I Spy، دریافت هوشمند Get Smart، مأموریت غیرممکن Mission Impossible، مردی از یوان‎سی‎ال‎ایThe Man From UNCLE و غرب وحشی وحشی The Wild Wild West  دنبال شد.  این عوامل را می‎توان مسبب شکل دادن ایده‎های جیمزباندها دانست.

از نظر ویژگی­های شخصیتی باند دستورالعمل­هایی مانند: درشکۀ خطر، صحنۀ سکس، خطی از سفرهای بین­المللی، به وجد آوردن با شیرن­کاری­های خارق­العاده، و نشان دادن خونسردی، همگی به طور آزادانه­ای توسط همۀ انواع فیلمسازان قرض گرفته شده است.

جان گلن که 8 فیلم و یا به عبارت دیگر تمام فیلم‎های باند را از دهه‎ی 1980 تا کنون اداره کرده است در نمایشگاه تجهیزات الکترونیک مخاطبان که در ژانویه برگزار شد به ورایتی گفت وی معمولاً ارجاعاتی (رگه‎هایی) از سکانس‎های اکشن خودش در تبلیغات، نمایش‎های تلویزیونی، و دیگر فیلم‎ها می‎بیند.

تأثیر باند بر ژانر کمدی بیشتر از فیلم­های اکشن است. کمپانی فاکس در سال 1966 با فیلم مرد چخماقی ما Our Man Flint  باند را دست انداخته است. فیلمی که در آن ابرجاسوس جیمز کوبورن حتی یک صحنه‎ی مبارزه با نماینده‎ی  "او 8 سه­گانه" دارد که با شمایی از شان کانری بازی شده است. فیلم آن قدر محبوبیت داشت که دنباله­ای را در پیش داشته باشد: سری فیلم­های جاسوسی به راه افتاد که آن را دست می‎انداختند. پس از آن در سال 1968 فیلم باندیتیس Bonditis ساخته شد. چند دهه بعد 007 الهام­بخش نسل دیگری از دنباله‎روها شد: فیلم­های قدرت آستین Austin Powers و جانی انگلیسی Johnny English.

میراث­داران باند فیلم­های سه ایکس XXX، بچه­های جاسوس Spy Kids، و مجموعه‎ی جهانی جیسون بورن (The Bourne Identity, The Bourne Supermacy & The Bourne Ultimatum) بودند که موفقیتش منجر به متقاعد ساختن تولیدکنندگان مایکل جی شد. ویلسون و باربارا بروکولی دوباره به فیلم‎های باند بازگشتند؛ اما این بار با تونی کمرنگ­تر از آن‎چه در کتاب­های فلمینگ بود. حتی سکانس آغازین فیلم دیوید فینچر دختری با خالکوبی اژدها The Girl With the Dragon Tattoo وام‎دار سکانس­های شمایل سازی موریس بایندر است.

در میان تجلیل‎گران باند، می­‎توان از متیو وان با فیلم اکس من: درجه یک و کریستوفر نولان X-Men: First Class با فیلم سرآغاز Inception نام برد. برای نولان که با فیلم­های باند بزرگ شده بود، سرآغاز را ستایشی از آن‎ها می‎توان لقب داد. نولان در تمجید از این سری، می­گوید: "آن­ها همیشه برای ارج یافتن در جایی والاتر از آن‎چه تصورش را می­کنید و اکشن­های بسیار بزرگ ایستاده‎اند."

در حقیقت، نولان یک هوادار دو آتشه‎ی فیلم­های باند است  به همین خاطر یک صحنه‎ی اکشن هنگ کنگی در شوالیه‎ی سیاه The Dark Knight یاد قلاب آسمان Sky Hook  که پایان فیلم تندر Thunderball  است را به ذهن متبادر می­سازد. وی در هنگامی که در دسامبر فیلمش روی پرده رفت به ورایتی گفت: سکانس آغازین هواپیماربایی در خیزش شوالیه تاریکی The Dark Knight Rises نیز تأثیر فراوانی از مجموعه فیلم­­های جاسوسی گرفته است.

 

مصرف تجملی

 

تاریخچه‎ی جایگاه این محصولات مانند طوماری از حضور برندهای لوکس است: ساعت­های رولکس، تاکسیدوهای بریونی، شامپاین بولینجر، نوشابه‎ی رژیمی (zero) و سون آپ، ودکای فنلاندیا، آب پریر و سیگارهای مارلبرو.

اسمیرنوف برای این‎که در فیلم دکتر نه Dr. No ظاهر شود پول پرداخت کرد و پس از آن تقریبا در تمام فیلم­های باند به همراه ظهور فنلاندیا حضور داشت. مادامی که باند محبوب باشد، تجار علاقه­مند خواهند بود محصولاتشان با او همراه باشد. به خصوص سازندگان خودرو  عاشق این هستند که باند را پشت رُل یکی از مدل­هایشان ببینند. علاوه بر استون مارتین، برندهای سونی (وسایل الکترونیک)، اومگا (ساعت)، و تام فورد (لباس) در فیلم سقوط از آسمان Skyfall حامیان مالی بودند.

اما میزان داد و ستدهایی که در این حوزه وجود داشته است، سری باند را به مخاطره می اندازد. لا اقل تا آنجایی که به هوادارن وی مربوط است. وقتی که در ماه مارس هاینکن اعلام کرد که باند، آبجوهایش را به عنوان بخشی از محصولات گران­قیمت و تبلیغی در سقوط از آسمان می­نوشد، هوادارانش به دنیای مجازی اینترنت هجوم آوردند تا از این که 007 دیگر ودکای مارتینی خودش که امضایش نیز بود را نمی­نوشد، شکایت کنند.

در واقع باند نه تنها آبجو، بلکه هنوز ترکیبی(کوکتل) از مشروبات در فیلم می­نوشد، اما هایکن 45 میلیون دلار برای جبران هزینه­های تولید به تولیدکنندگان و شرکت سونی پیکچر پرداخته بود. تاریخ چنین قراردادهایی به فیلم انگشت­ طلا برمی­گردد که در آن ژیلت و استراحتگاه فواره‎ی آبی میامی به نمایش درآمد.

دنیل کرگ نقش باند را در جدیدترین سری جیمزباند، فیلم سقوط از آسمان که سام مندز آن را کارگردانی کرده است، افتتاح خواهد کرد. در افتتاحیه او تصویر خود را به بسته­های تبلیغاتی داده است. کرگ اخیراً در حین فیلمبرداری از سقوط از آسمان در مصاحبه‎ای با مووی‎فون از معاملات محصولات باند هم دفاع کرده و هم آن‎ها را بخش تأسف­بار تجارت فیلم­سازی امروزه دانسته است. او گفته است: "ما با شرکت­های زیادی رابطه داریم بنابراین می­توانیم این فیلم را بسازیم. واقعیت این است که بدون آن‎ها نمی­ توانیم فیلم بسازیم، این امر مایه‎ی تاسف است اما چه می­شود کرد".

او در ادامه این مصاحبه افزوده است: "خوبی­اش این است که باند یک مشروب­خور است، همیشه بوده و این بخشی از اوست. درست یا غلط بودنش به قضاوت شما بستگی دارد."