اختصاصی

  • برندگان ونیز ۲۰۲۲ مشخص شدند، سهم پررنگ سینمای ایران در بخش های مختلف

    هفتاد و نهمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم ونیز شنبه شب با اعلام برندگان و مراسم اختتامیه به کار خود پایان داد. این جشنواره در ونیز ایتالیا از ۳۱ اوت تا ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۲ برگزار شد. مستند همه زیبایی و خونریزی (All the beauty and the bloodshed) به کارگردانی لورا پویترس برنده شیر طلایی برای بهترین فیلم در هفتاد و نهمین دو...

نگاهی به نمایش نورا به کارگردانی علیرضا کوشک جلالی

سیدمحمد صدرالغروی

اجرایی مدرن از اثری کلاسیک

 

 

نمایش نورا به کارگردانی علیرضا کوشک جلالی

 

 

نمایش نورا اقتباسی است از خانه عروسک هنریک ایبسن که به موضوع تلخ روابط انسانی و جایگاه زنان در جامعه‎ی مرد سالار می‎پردازد. این نمایش سنت‎ستیز در زمان نگارش دشمنان زیادی را برای ایبسن رقم زد و کار به جایی رسید که در اروپا بر روی کارت‎های عروسی و میهمانی نوشته می‎شد لطفا درباره‎ی نمایش نامه‎ی خانه‎ی عروسک صحبت نکنید. می‎توان گفت این نمایش‎نامه یکی از پایه‎های فمینیسم را یدک می‎کشد که ایبسن با آن به جنگ انسان‎های نخ‎نما شده‎ی جامعه رفت.

 

علیرضا کوشک جلالی به عنوان کارگردان بر آن است تا این اثر کلاسیک را با جوامع در حال گذار به مدرنیته تطبیق دهد و با به روز کردن روابط بین آدم‎ها شبیه روابط اجتماعی امروز، عمق وضعیت زنان در این گونه جوامع را نمایش دهد.این رویکرد با استفاده از تکنیک‎های غیر رئالیستی و کمیک کردن اجرا و هم‎چنین حذف برخی صحنه‎ها و اضافه کردن برخی دیگر برای درک مضمون همراه بوده است.

گرچه کوشک جلالی در جهت تبدیل نمایش نامه‎ی ایبسن به قالبی همه فهم گام‎هایی اساسی برداشته است اما این اثر آن طور که شایسته است با توده‎ی مردم ارتباط برقرار نمی‎کند و اثر را هر چه بیش‎تر به گونه‎ای تله تئاتر تبدیل می‎کند. گرچه تماشاگر با مسائل ساده‎ی مطرح شده‎ی نمایش او ارتباط برقرار می‎کند، اما ضرورت طرح این مفاهیم را فراموش می‎کند و عدم پذیرش شخصیت‎ها و بعضی از عکس العمل‎ها را توسط تماشاگر به دنبال دارد.

بیش‎ترین تاثیر‎گذاری اثر درست زمانی است که کارگردان عمیق‎ترین تغییرات را در جهت تطبیق نمایش نامه‎ی ایبسن با شرایط روز داشته است. به طور مثال اضافه کردن مرگ هلمر در صحنه‎ی آخر که با بازی درخشان پیام دهکردی تکمیل می‎شود، قدمی موثر در ارتباط بیش از پیش با تماشاگران بوده است و یا تغییر عنوان نمایش خانه‎ی عروسک به نورا در جهت تاکید بیش‎تر بر شخصیت زن، چرا که موضوع اصلی‎اش زنان و حقوق آن‎هاست.

 

 

نمایش نورا به کارگردانی علیرضا کوشک جلالی

 

در این نمایش تغییر شخصیت نورا در انتها و بی اعتقادی به معجزه یا وقوع جنون در شخصیت هلمر به عنوان نماد انسانی ضعیف و سلطه‎گر و هم‎چنین طعنه به قوانین جامعه و کارکرد کلیسا در برخی دیالوگ ها به تنهایی ظرفیت تبدیل شدن به صحنه ای ماندگار را دارند، اما لازمه ی این اتفاق در آثار کلاسیکی چون نورا، توفیق دیالکتیک نظم و نوآوری است که کارگردان میان طرح و ابداع ارتباط برقرار کند. دیالکتیکی که بیننده درک کند و به شناختی تازه از زندگی و روابط و نیروهای حاکم بر آن برسد.

از طرفی دیگر تغییراتی که نورا به آن‎ها دچار می‎شود، نیاز به زمان دارند. مهم‎ترین کارکرد زمان در این زمینه، موجه جلوه دادن تغییر در شخصیت است. برای شخصیت اصلی این نمایش، نورا، این محدودیت زمانی، کارگردان را در موجه جلوه دادن و واقع نمایی رفتار و تصمیم با مشکل مواجه ساخته است و محدودیت زمانی بدل به محدودیت امکانات کارگردان شده است. اما به جز زمان، عوامل دیگری نیز در نمایش نقش دارند، مثلا طراحی صحنه و لباس که از آن در موجه جلوه دادن رفتار یا تغییر درونی یا اخذ تصمیمی متفاوت از جانب شخصیت استفاده شد، مساله‎ای که کوشک جلالی به آن دست یافته است و با بازی خوب پانته آ بهرام، پیام دهکردی، بهناز جعفری، احمد ساعتچیان، افسون دلخواه و رضا مولایی از نورا نمایشی قابل قبول به اجرا می گذارد.

 


درباره نویسنده :
دکتر سیدمحمد صدرالغروی

دانش آموخته دکتری علوم سیاسی گرایش اندیشه های سیاسی

دارای بیش از 150 مقاله در نشریه های چاپی و اینترنتی

پژوهشگر مستقل.


دیدگاه‌ها  

+1 #1 Guest 1389-09-21 23:37
سلام فراوان به دکتر کوشک جلالی برسانید
نقل قول کردن

نوشتن دیدگاه


تصویر امنیتی
تصویر امنیتی جدید

مطالب مرتبط

تحلیل سینما

تحلیل تجسمی

پیشنهاد کتاب

باستان شناسی سینما